تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان

افزایش استفاده از اینترنت و فضای مجازی سبب افزایش ارتباطات اجتماعی و روابط بین فردی شده است، اما وابستگی به این فضاها اثرات منفی بسیاری بر سلامت روان ما برجای می‌گذارد. این روزها گوشی‌های هوشمند و تبلت وسیله‌ای است که در دست هر قشر و سنی در جامعه دیده می‌شود. این وسیله‌ی ارتباطی علیرغم فوایدی نظیر سهولت ارتباطات، مضراتی نیز بر سلامت روان نوجوانان و جوانان نیز دارد. حتی گاه موجب اعتیاد و کند شدن فرآیند یادگیری در آن‌ها می‌شود.

 

بررسی نتایج جدید محققان نشان می‌دهد سلامت روانی نوجوانانی که روزانه سه ساعت از وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنند در معرض خطر جدی قرار دارد. طبق تحقیقات محققان نوجوانانی که ساعات زیادی از وقت خود را در فیسبوک، اینستاگرام و توئیتر سپری می‌کنند بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به افسردگی، اضطراب و انزواطلبی هستند. این گروه از نوجوانان رفتارهای ضد‌اجتماعی بیشتری از خود بروز می‌دهند و نسبت به باقی هم سن و سالان‌شان خشن‌تر و پرخاشگرتر هستند.

کارشناسان معتقدند ارتباطات اجتماعی از طریق شبکه‌های مجازی و اینترنت بسیار ضعیف‌تر از ارتباطات واقعی است و در دراز مدت به انزوای اجتماعی، افسردگی و به خطر افتادن سلامت روان افراد می‌انجامد. طبق مطالعات، این افراد در روابط اجتماعی مهارت‌های لازم را ندارند و بسیار آسیب‌پذیرند و از سلامت و بهداشت روانی پایینی رنج می‌برند. از دید کارشناسان سلامت روان مفهومی است که چگونگی تفکر، احساس و عملکرد ما را در مواجهه با موقعیت‌های زندگی نشان می‌دهد. سلامت روان در واقع همان رفتار موزون و هماهنگ با جامعه، شناخت و پذیرش واقعیت‌های اجتماعی و قدرت سازگاری با آن‌ها و ارضای نیاز‌های خویشتن به طور متعادل است. طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت سلامت روان شامل آسایش ذهنی، احساس خودتوانمندی، خود‌مختاری، کفایت، درک همبستگی بین نسلی و شناخت توانایی خود در محقق ساختن ظرفیت‌های عقلی و هیجانی خویش است. 

فضای مجازی می‌تواند به صورت ناخودآگاه و بدون آن‌که حتی مطلع باشیم به سلامت روان ما آسیب برساند.